به گزارش لنجان نا به نقل از صاحب نیوز،حکایت عجیبی است حکایت امروز روضه های صنعتی…
۱- سال‌ها پیش اواخر دوران دفاع مقدس و اوایل روی کار آمدن تکنوکرات‌ها زمزمه‌ای مطرح شد که پخت نان سنتی برچیده شود و جای آن را نان صنعتی بگیرد. طرفداران این نظر برای خود استدلال‌هایی داشتند و تبلیغاتی نیز به راه انداختند.
بیش از دو دهه از آن روزگار می‌گذرد و اینک طبق آمار فقط ۶ درصد مردم از نان صنعتی استفاده می‌کنند و ذائقه آنها همچنان به نان سنتی و خانگی تمایل دارد. (ایسنا)
۲- از قرن‌ها پیش مردم شیعه ایران و به‌ویژه اصفهان در دوره سال و به‌ویژه محرم و صفر مجالس سوگواری حضرت امام حسین علیه‌السلام را برگزار می‌کردند که در یکی دو سده اخیر عنوان روضه‌خوانی به خود گرفته است. پس از سقوط رضاخان در سال ۱۳۲۰ مجالس روضه‌خوانی که ممنوع شده بود، دوباره رونق گرفت و علاوه بر مساجد و تکایا در بسیاری از منازل نیز روضه‌های سنتی برپا بود. در دوران نهضت اسلامی نیز روضه‌های خانگی محل پرورش نیروهای انقلاب بود و بسیاری از پیام‌های مبارزه در همین جلسات منتقل می‌شد.
اما در گذر سال‌ها روضه‌های سنتی و خانگی در رقابت با روضه‌های صنعتی و پرطمطراق رنگ باختند و امروز بسیار کمتر و بی‌رونق به چشم می‌خورند. با فرهنگ‌ساری غلطی که شکل گرفت ذائقه‌ها از جلسات خانگی بی‌ریا به جلسات و روضه‌های تشریفاتی تمایل پیدا کرد و شاید آمار اینجا بر عکس نان به سمت روضه‌های صنعتی بچربد.
روضه‌های صنعتی هم مانند نان‌های صنعتی حاصل مراکز بزرگ تولید است که به دنبال مشتری‌های بیشترند و هر روز با تنوع‌بخشی به فراورده‌ها، تلاش دارند «برند» خود را جا بیندازند. گر چه شاید دوستان محترمی که این مراکز فرهنگی را اداره می‌کنند، رنجیده‌خاطر شوند، اما بدانند که با رشد بی‌منطق روضه‌های صنعتی، روضه‌های خانگی را نابود کرده‌اند و فرهنگ عزاداری جامعه را تهدید نموده‌اند.
مراسم‌های بزرگ عزاداری که از آن به روضه‌های صنعتی تعبیر کردیم، محاسنی نیز دارد. از جمله تقویت روحیه جمعی، جذب جوانان تنوع‌طلب و مواردی دیگر که طرفداران این‌گونه مراسم خود باید بیندیشند و متن را کامل کنند.
اما مقایسه میان روضه‌های صنعتی و خانگی (که شامل مساجد نیز هست) می‌تواند حقایقی را برای ما روشن کند:
* با نگاهی به گذشته و حال به نیکی می‌بینیم که آن اخلاص و بی‌ریایی جلسات خانگی در مراسم‌های بزرگ تشریفاتی کمتر پیدا می‌شود. به علاوه فضای روضه‌های خانگی صمیمانه‌تر است.
* در روضه‌های صنعتی شاهد مدیریت بسته و یکپارچه نیروها و تربیت جماعت سرباز برای اهداف مدیران مجموعه‌ها هستیم. تا جایی که در انتخابات ریاست جمهوری اخیر دیدیم که یکی از این مراکز به ستاد تبلیغاتی تبدیل شد و جوانان نقش تبلیغات‌چی آن نامزد را بر عهده گرفتند. در حالی که در روضه‌های خانگی معمولاً خرد جمعی حاکم است.
* در روضه‌های خانگی صدها مدیر خرد پرورش می‌یافتند، اما در روضه‌های صنعتی بیشتر نیروهای حزبی تربیت می‌شوند. مجالس خانگی زایش و تولید نیرو دارد، در حالی که مجالس صنعتی افراد را به مصرف کننده تبدیل می‌کند.
* روضه‌های خانگی با کمترین هزینه اداره می‌شدند، اما روضه‌های صنعتی با رقم‌های سنگین و از منابع غیرشفاف اداره می‌شوند.
* در روضه‌های صنعتی چنانچه خطایی رخ دهد، اثر آن به مراتب بزرگ‌تر و مخرب‌تر است. چنان‌که در برخی منبرهای سال‌های اخیر برخی از واعظان ناپخته مطالبی سخیف گفته‌اند که از شأن مجلس امام حسین (ع) دور است. چه شوخی‌های رکیک آن شیخ تهران‌نشین و چه تأیید دست دادن با اوباما توسط یک مربی سنگر اجتماعی!
* در روضه‌های خانگی برای به کار گیری افراد صدها قاری، مداح و سخنران تربیت می‌شدند؛ در حالی که در روضه‌های صنعتی معمولاً از وجود عده‌ای اندک استفاده می‌شود و انجماد استعدادها رخ می‌دهد.
* نگاهی به خروجی جلسات خانگی و این جلسات عریض و طویلی که در سال‌های اخیر مُد شده، نشان می‌دهد که با وجود هزینه‌های سنگینی که برای این مراسم‌ها خرج می‌شود، خروجی چندانی از آن دیده نمی‌شود. از جلسات و روضه‌های خانگی امثال ردانی‌پور، خرازی، آیت، میثمی، همت و تورجی‌زاده بیرون آمدند، مدیران فرهنگی جلسات و روضه‌های صنعتی بفرمایند چه افراد شاخصی را تقدیم جامعه کرده‌اند و اصولاً خودشان نیروهایی مؤثر بوده‌اند که اشخاص مؤثری را بار بیاورند؟ آن شخصیت‌ها در برهه شرایط جنگ بروز کردند، امروز نیز که درگیر جنگی سخت‌تر با عنوان جنگ نرم هستیم، چند سردار برای این مبارزه تحویل جامعه داده‌ایم؟ در عرصه مدیریتی چرا این قدر کمبود وجود دارد؟ افرادی هم که به عنوان خروجی مجموعه‌ها وارد عرصه‌های مدیریت می‌شوند، معمولاً در میزنشینی حل یا دچار استحاله می‌شوند. در کشور ۸۰ میلیونی چرا باید برای انتخابات مجلس عزا بگیریم و ۳۰۰ نفر برگزیده شاخص برای ورود به این عرصه مهم نداشته باشیم؟ البته برای تربیت مدیران متعهد و کارآمد سایر بخش‌های جامعه نیز دچار رخوت بوده‌اند، اما نقش جلسات و مجموعه‌های فرهنگی می‌توانست پر رنگ‌تر باشد که با روند روضه‌های صنعتی مخاطبان به جای تولید کننده، مصرف کننده شدند.
***
یادم هست سالی در صبح عاشورا در جلسه‌ای با عنوان «دیوانگان حسین (ع)» شرکت کردم. سخنران مراسم مرحوم استاد پرورش بود. ایشان پس از مقدمه‌ای طولانی داستان «حمام منجاب» را تعریف کرد: «مردی متدین که زنی زیبا را در کوچه می‌بیند که از او سراغ حمام منجاب را می‌گیرد و مرد ناگاه اسیر هوس شده، راه خانه خود را به او نشان می‌دهد. وقتی درب خانه را می‌بندد، زن بر او نهیب می‌زند و سرانجام با نقشه‌ای از خانه می‌گریزد. مرد ناکام تا سال‌ها در کوچه‌های شهر آواره می‌گردد و می‌گوید: أین الطریق الی حمام منجاب؟» (کشکول شیخ بهایی)
سپس استاد هشدار داد که: «یک دیوانه‌ی حمام منجاب شهری را به هم ریخت، شما که دیوانه‌ی حسینید، باید عالَمی را دگرگون کنید.»
به راستی یک عاشورایی چون امام خمینی (ره) جهانی را به لرزه انداخت،
ما عاشوراییان چه کرده‌ایم؟
انصار حسین (ع) یاریش کرده‌اند؟
رزمندگان اسلام در کدام جبهه می‌رزمند؟
…
بیانات حضرت امام خمینی (ره) – ۴ آبان ۱۳۶۰:
«محرّم و صفر است که اسلام را نگه داشته است. فداکارى سید الشهدا- سلام اللَّه علیه- است که اسلام را براى ما زنده نگه داشته است؛ زنده نگه داشتن عاشورا با همان وضع سنتى خودش از طرف روحانیون، از طرف خطبا، با همان وضع سابق و از طرف توده هاى مردم با همان ترتیب سابق که دستجات معظم و منظم، دستجات عزادارى به عنوان عزادارى راه مى افتاد. باید بدانید که اگر بخواهید نهضت شما محفوظ بماند، باید این سنت ها را حفظ کنید.» (صحیفه امام، ج۱۵، ص: ۳۳۰)
بیانات حضرت امام خمینی (ره) – ۲۱ خرداد ۱۳۶۲:
«آن روضه هاى سنتى را سر جاى خودش نگه دارید، و آن مصیبت ها را نگه دارید زنده که برکاتى که به ما مىرسد از آنهاست، و از کربلا این برکات به ما مى رسد. کربلا را زنده نگه دارید، و نام مبارک حضرت سید الشهدا را زنده نگه دارید، که با زنده بودن او اسلام زنده نگه داشته مى شود.» (صحیفه امام، ج۱۷، ص: ۴۹۸)
بیانات امام خامنه‌ای در دیدار با جمعى از طلاب و روحانیون – ۲۲ آذر ۱۳۸۸:
«بعضى حالا ممکن است بگویند شما مى خواهید نهضت امام حسین را بیان بکنید، خیلى خب، بروید بیان کنید، دیگر روضه خوانى و گریه و زارى و اینها چیست؟ بروید بنشینید بیان کنید که حضرت این کار را کردند، این کار را کردند، هدفشان هم این بود. این، خیلى فکر خطائى است، نگاه غلطى است. این عاطفه ى نسبت به اولیاء خدا، اولیاء دین، این پیوند عاطفى، پشتوانه ى بسیار ارزشمند پیوند فکرى و پیوند عملى است. بدون این پشتوانه، خیلى سخت مى شود در این راه حرکت کرد. این پیوند عاطفى، خیلى مهم است. این که امام راحل (رضوان اللَّه علیه) فرمودند عزادارى به سبک سنتى، این یک حرف از روى عادت نبود؛ حرف بسیار عمیقى است؛ ژرفنگرانه است.»
