به گزارش لنجانا به نقل از خبرگزاری تسنیم ، کارشناسان این مرکز توافقنامه هستهای با ایران را اتفاقی لازم ارزیابی کرده و معتقدند که همچنان میتوان تحریمهای جدیدی علیه ایران وضع کرد.
در اوایل روز 24 نوامبر 2013 در شهر ژنو در کشور سوئیس، ایران و شش کشور، یعنی آمریکا، انگلستان، فرانسه، روسیه، چین و آلمان، معروف به گروه 1+5، که از سال 2006، در مورد برنامه هستهای ایران با این کشور وارد مذاکره شدهاند، توافق موقتی را به پایان رساندند که ایران را ملزم میکرد در عوض آنچه دولت اوباما آن را رفع محدود، موقتی و بازگشت پذیر تحریمهای بینالمللی نام نهاد، برخی از جنبههای برنامه هستهای خود را متوقف کند. قرار است دوره این معامله موقت شش ماه باشد، که در این مدت ایران و گروه 1+5 تلاش خواهند کرد به معامله جامعی در رابطه با موقعیت بلند مدت برنامه هستهای ایران دست یابند.
ایران پذیرفته است که:
عملاً، تولید اورانیوم غنی شده خود را در حد اورانیوم 5 درصد غنی شده-235، در طول این دوره با تبدیل این مواد به ترکیبی نامناسب برای غنی سازی بیشتر ثابت نگه دارد.
از تولید هگزافلوراید اورانیوم غنی شده، که شامل 20 درصد اورانیوم-235 است، خودداری کند؛ و این ترکیب اورانیوم غنی شده در ذخایر ایران است که دلیل بیشتر نگرانیها به حساب میآید. ایران همچنین پذیرفته است که این ذخایر را به هگزافلوراید اورانیوم کمتر غنی شده شامل 5 درصد اورانیوم 235 رقیق نموده یا آن را تبدیل به ترکیبی کند که برای غنی سازی بیشتر مناسب نباشد.
اجزای اصلی راکتور آب سنگین و تأسیسات غنی سازی اورانیوم خود را بلااستفاده کند.
اطلاعات بیشتری را در مورد برنامه هستهای خود در اختیار آژانس بینالمللی انرژی هستهای قرار داده و نیز امکان دسترسی به برخی از تأسیسات مربوط به برنامه هستهای را، که تحت پوشش توافق تدابیر حفاظتی آژانس انرژی هستهای با ایران قرار نمیگیرد، برای این سازمان فراهم کند.
در مقابل، کشورهای عضو گروه 1+5 پذیرفتهاند که از تصویب تحریمهای جدید خودداری کرده و به ایران اجازه دهند که:
تقریباً 4.2 میلیارد دلار از درآمدهای نفتی خود را، که در حسابهای خارجی بلوکه شده است، به کشور باز گرداند. قرار است صادرات نفت ایران در سطح کنونی خود، یعنی یک میلیون بشکه در هر روز، باقی بماند؛ که از سطح تقریباً 2.5 میلیون بشکه در هر روز در سال 2011، 60 درصد تنزل کرده است.
فروش مواد پتروشیمی، تجارت در زمینه طلا و سایر فلزات گرانبها را از سر گرفته و معاملات با شرکتهای خارجی دخیل در بخش خودرو سازی کشور را از نو آغاز کند. ارزش تخمینی سودی که از این منابع در طول شش ماه توافق موقت نصیب ایران میشود، 1.5 میلیارد دلار است.
به تقریباً 400 میلیون دلار از ارز رایج کشور برای شهریه دانشجویان دسترسی پیدا کند که باید به مؤسساتی در کشورهای ثالث پرداخت شود؛ امکان خرید قطعات یدکی مورد نیاز برای هواپیماهای غیر نظامی ساخت آمریکا برای ایران فراهم شود؛ و خریداری دارو و غذا تسهیل گردد.
بسیاری از تحلیلگران این توافق را به مثابه یک گام اول ضروری تلقی میکنند، که در صورت اجرای کامل، توانمندی ایران را برای تولید بمب هستهای به تعویق میاندازد؛ توانایی جامعه بینالملل را برای تشخیص تلاشهای ایران برای گسترش سلاحهای هستهای ثابت میکند؛ و ادغام دوباره ایران را در جامعه بینالملل آغاز مینماید. برخی از دولتها و کارشناسان این توافق را به عنوان ناکامی در به عقب برگرداندن برنامه فعلی هستهای ایران و آغاز کننده فرآیندی مورد انتقاد قرار میدهند که در آن، کشورها و شرکتهای خارجی شروع به نادیده گرفتن تحریمهای بینالمللی کرده و درصدد تجارت با ایران برمیآیند. برخی از کشورها نیز ادعا دارند که این معامله، حاکی از روابط حسنهای میان ایران و آمریکا است که باعث عقب نشینی بیشتر آمریکا از خاورمیانه خواهد شد و آزادی عمل بیشتری را در اختیار ایران قرار خواهد داد تا از جنبشهای نیابتی خود در سراسر منطقه حمایت کند. دولت و برخی از دولتهای متحد، ادعا دارند که گروه 1+5 باید به تعهد خود مبنی برخودداری از تصویب تحریمهای جدید یا به خطر انداختن بسیاری از دولتها و شرکتها وفادار مانده و همکاری آنها را با نظام تحریمها علیه ایران کاهش دهد. مقامات آمریکایی اعلان کردهاند که اگر ایران در تبعیت از توافق موقت ناکام بماند، تحریمها میتوانند دوباره تصویب و تحمیل شوند.