به گزارش خبرگزاری لنجان نا و به نقل ازخبرگزاری دانشجو، زمستان ۹۳ برای معاونت فرهنگی و به تبع حوزه کتاب و نشر کشور با برگزاری جوایز ادبی متعدد و حاشیه های بسیار زیاد گذشت.
در این گزارش نگاهی داریم به اتفاقات و حواشی فصل زمستان حوزه کتاب و نشر کشور:
برگزاری هشتمین جشنواره شعر فجر
هشتمین جشنواره شعر فجر بعد از واگذاری به بنیاد شعر و ادبیات داستانی در زمستان کار خود را به دبیری اسماعیل امینی آغاز کرد.
جشنواره ای که برخلاف سال گذشته که پر از حاشیه های ریز و درشت بود بدون حاشیه با برگزاری چندین محفل داخلی و خارجی برگزار شد.
حجت الاسلام والمسلمین سید ابوالقاسم حسینی ژرفا، سید احمد نادمی، بهمن ساکی، ناصر فیض، غلامعلی فلاح قهرودی، محمد علی بهمنی، افشین اعلاء و جواد محقق به عنوان اعضای هیات علمی نهمین دوره از جشنواره بین المللی شعر فجرمنصوب شدند.
انتخاب غلامی جلیسه به عنوان مدیرعامل خانه کتاب
بعد از رفتن نجفعلی میرزایی از خانه کتاب و انتصاب غلامی جلیسه به عنوان سرپرست در نهایت سید عباس صالحی، معاون فرهنگی ارشاد در زمستان ۹۳ به این نتیجه رسید که غلامی جلیسه را به عنوان مدیرعامل این موسسه انتخاب کند.
مجید جلیسه که تاکنون معاونت فرهنگی و پژوهشی خانه کتاب را بر عهده داشته است، پیشتر پژوهشگر نسخ خطی پژوهشگاه عالی تاریخ ایران در فرانسه، مدیر مؤسسه بیاض (اطلاع رسانی و پژوهش در عرصه متون کهن) و مدیر بخش اطلاع‌رسانی، پژوهشگر و کتابشناس مرکز احیاء نسخ خطی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در قم بوده است.
وی دو دهه فعالیت در حوزه کتاب پژوهی و کتابشناسی و داوری جشنواره های کتاب را در کارنامه فرهنگی خود دارد. جلیسه دارای لیسانس زبان و ادبیات فارسی و همچنین ۱۲ سال تحصیلات حوزوی در حوزه های علمیه اصفهان و قم در سطوح مقدمات، سطوح و خارج فقه است.
هچنین داوری هفتمین دوره حامیان نسخ خطی مجلس در سال ۸۵ داوری کتاب سال ایران – بخش نسخ خطی – سال ۱۳۹۲ داوری کتاب فصل – بخش نسخ خطی و کلیات – سال ۱۳۹۳ داوری کتاب سال ایران بخش نسخ خطی و کلیات در سال ۱۳۹۳ درکارنامه کاری اوست.
عزل پرحاشیه علی شجاعی صائین از اداره کتاب ارشاد
علی شجاعی‌صائین، ۱۲ بهمن ماه با حکم وزیر ارشاد از مدیرکلی اداره کتاب برکنار شد؛ زمزمه‌های زیادی درباره این برکناری شنیده شد، صائین در مصاحبه‌ای با انتقاد از انتصاب “محمدرضا اسدزاده” به عنوان سردبیر خبرگزاری کتاب و انتقاد نسبت به کتاب مسئله دار “من این نسل” برکنار شد.
وی در مصاحبه ای گفت: «بارها به صالحی درباره این فرد و کتابش هشدار داده بودم» و با قاطعیت خبر از این داده بود که «نظرم را به معاون فرهنگی ارشاد اعلام کرده‌ام، از نظر ما «من این نسل» غیرقابل انتشار است».
شنیده ها حاکی از آن بود که ماجرای شجاعی‌صائین و ارشادیون قدیمی‌تر بوده است؛ مدیرکل کتاب در برابر مجوز دادن به برخی کتاب‌های خاص و حاشیه‌دار نظیر «کلنل» و «من این نسل» ایستاده بود.
صائین در دیداری گفته بود: تا من هستم «کلنل» مجوز نخواهد گرفت.
وزیر ارشاد دلیل برکناری شجاعی صائین را تخلف اداری عنوان کرد و این برکناری را به مصاحبه وی مرتبط ندانست؛ اما وزیر علی شجاعی صائین چند روز بعد از این اظهارنظر نامه ای را به رسانه ها ارسال کرد که متن این نامه بدین شرح است:
ورود به عرصه‌های خرد و کلان اداری و مدیریتی یا خروج از آنها، فی‌نفسه واجد ارزشی نیست و به همین دلیل، وقتی متن نامه وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره برکناری‌ام از اداره کتاب را توسط جناب آقای صالحی، معاون محترم امور فرهنگی، دریافت کردم و خواندم، به راحتی آن را پذیرفتم و از پاسخ دادن به پرسش‌های پرشمار خبرنگاران رسانه‌ها درباره زمینه‌ها و دلایل این اتفاق پرهیز کردم.
با این‌حال، پس از درج مصاحبه وزیر محترم در برخی پایگاه‌های اطلاع‌رسانی در روز سه‌شنبه مورخ ۲۱/۱۱/۹۳، ضروری دانستم به اطلاع برسانم موضوع «دستورالعمل» یا «بخش‌نامه عمومی وزارتخانه» مورد اشاره ایشان، ممنوعیت مصاحبه مدیران وزارتخانه بوده است و علت برکناری این‌جانب نیز، مستند به نامه وزیر محترم خطاب به معاون محترم امور فرهنگی، عدم رعایت این ممنوعیت و انجام مصاحبه بوده است. نامه ذکر شده بعدازظهر روز سه‌شنبه ۷/۱۱/۹۳ صادر و عصر همان روز به رؤیت من رسید.
در ضمن درباره مسائل مختلفی که طی روزهای اخیر از سوی برخی از مسئولین وزرات‌خانه بیان شده است و همچنین مکاتبات به‌عمل آمده در مورد بعضی از این اظهارات، مطالب فراوانی دارم که به دلیل پرهیز از ایجاد حاشیه و تنش در فضای نشر کشور فعلاً از بیان آنها صرف‌نظر می‌کنم و امیدوارم دلیلی برای ذکر آنها پیش نیاید.
هیولایی که در بازار کتاب ایران به راحتی قدم می‌زد
انتشار کتاب در کشورهای همسایه چندی است که رویه برخی از نویسندگان ایرانی شده است. این کتاب‌ها بدون ممیزی در کشورهای همسایه نظیر افغانستان و آذربایجان چاپ و بعد به صورت قاچاق وارد کشور می‌شود که کتاب «من این نسل»، جنجال‌برانگیز‌ترین نمونه اخیر آن بوده است.
یکی دیگر از کتاب‌هایی که این روز‌ها در ویترین کتابفروشی‌ها عرضه شده و در کشور افغانستان چاپ شده است؛ کتاب لولیتا نوشته ولادیمیر ناباکوف است که اولین‌بار در سال ۱۹۵۵ به چاپ رسید و به دلیل ادبیات مستهجن ورای تصور و تحمل آن تا سال‌ها در کشورهایی چون انگلیس هم اجازه توزیع نداشت اما به تازگی با ترجمه فارسی اکرم پدرام‌نیا در افغانستان منتشر شده و به راحتی در کشورمان توزیع می‌شود. تعجب‌بر‌انگیز آنکه این کتاب حتی در برخی کتابفروشی‌های معتبر تهران نیز به فروش می‌رسد. ناشر افغانستانی کتاب را به قیمت ۳۵۰ افغانی منتشر کرده و حتی قیمت ریال هم روی آن درج شده است.
اکرم پدرام‌نیا مترجم ساکن تورنتو در خصوص انگیزه‌اش از ترجمه و انتشار آن در افغانستان می‌گوید: «در سال‌های اخیر از خواننده‌های جدی ادبیات و دانشجویان پیام‌هایی می‌گرفتم که «آیا می‌شود ترجمه بی‌سانسور و دقیقی از لولیتا خواند؟» می‌شد و باید چنین می‌شد اما کجا می‌شد چاپ و منتشرش کرد؟ به یقین چاپ ترجمه بی‌سانسور این اثر در ایران ناممکن بود اما خوشبختانه دنیای مجازی را داشتیم و عزیزانی هم بودند که از انتشارش در وب‌سایت‌های پرخواننده‌شان استقبال کردند. پس از آنکه دو یا سه پاره از ترجمه را منتشر کردیم، پیام‌هایی از دو ناشر افغانستانی رسید که خواستند این اثر را بی‌سانسور و به صورت کتاب چاپ کنند. از میان این دو، نشر زریاب موافقت کرد که هم‌زمان با انتشار آن در دنیای مجازی، به کارهای چاپ آن سروسامان بدهد.»
منوچهر فرادیس، مدیر نشر زریاب افغانستان که این کتاب را چاپ کرده است، در گفت‌وگو با بخش فارسی رادیو بین‌المللی فرانسه درباره نحوه توزیع این رمان در ایران می‌گوید: «ما بسیار تلاش کردیم که این کتاب را به صورت قانونی به ایران بفرستیم اما این مسئله امکان‌پذیر نشد.»
به گفته وی چند نسخه از این رمان به صورت غیرقانونی از افغانستان به ایران برده شده و بعد از روی آنها، نسخه‌های افست در تعداد زیاد تهیه شده است.
هرچند مدیر نشر زریاب می‌گوید که «لولیتا» تنها کتاب این انتشارات است که به صورت غیرقانونی و بدون درنظر گرفتن حقوق مترجم و ناشر توزیع شده، اما در ١٣ سال گذشته کتاب‌های بسیاری از ناشران افغان به ایران برده شده و به صورت افست چاپ و پخش شده است.
نکته مهم وجود این کتاب در ویترین کتابفروشی‌ها، بحث توزیع‌کننده‌های کتاب است که این کتاب چطور به دست توزیع‌کننده می‌رسد و بعد به راحتی به دست کتابفروش می‌رسد و در ویترین قرار می‌گیرد.
اینکه کتاب بدون ممیزی وارد کشور شود و در ویترین کتابفروشی‌ها قرار بگیرد، مطمئناً توجه مسئولانی را می‌طلبد که به جای رصد کردن و دروازه‌بانی درست برای صنعت نشر به کارهای دیگری مشغول شده‌اند.
بعد از گذشت مدت زمانی از انتشار اخبار مربوط به این کتاب، روابط عمومی معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در واکنش به خبر منتشرشده در برخی از رسانه‌ها مبنی بر انتشار کتاب «لولیتا» اعلام کرد: این کتاب خارج از ایران و از سوی یک ناشر افغانی و بدون مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به انتشار رسیده و از طریق مجاری غیررسمی وارد کشور شده است.
بر اساس این اطلاعیه، کتاب مذکور طی دو مرحله در تاریخ ۱۳۸۹/۰۸/۱۲ و ۱۳۹۰/۱۲/۱۶ از سوی دو ناشر برای کسب مجوز به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ارائه شده که پس از بررسی‌های انجام شده، مغایر با ضوابط نشر شناخته شده و هیچگونه مجوزی از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به این کتاب داده نشده است.
همچنین مطابق اطلاعیه مذکور، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان متولی حوزه کتاب، پیش از این اقدامات لازم جهت جلوگیری از توزیع این کتاب را انجام داده است. از تمامی رسانه‌های کشور درخواست می‌شود قبل از دامن زدن به شایعات و انتشار اخبار بی پایه و اساس، اطلاعات لازم را از منابع معتبر کسب کنند.
معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی همچنین اعلام کرده که تمامی تلاش و همت خود را برای انتشار کتاب‌های ارزشمند به کار گرفته است و قطعاً انتشار اینگونه اخبار کذب خللی در اهداف پیش روی این مجموعه نخواهد داشت.
برگزاری جایزه کتاب سال، جشنواره غنی پور، کتاب سال دفاع مقدس جشنواره شعر فجر و جشنواره داستان انقلاب زمستان پرخبری را برای اهالی کتاب به همراه داشت.
انتهای خبر /
