به گزارش صدای لنجان؛ خانمی حدودا ۳۰ ساله سراسیمه از مغازه بیرون آمد و از جلو چشم ناپدید شد، ردش را گرفتم و به مغازه‌ای رفتم که از آن خارج شده بود، جوانی مشغول سروسامان دادن به قفسه‌ها بود، با ورودم خوشامد گفت و پرسید چیزی نیاز دارید؟ گفتم خانمی که چند دقیقه پیش از اینجا خرید کرد مضطرب بود، اتفاقی افتاده؟ سری تکان داد و با دستپاچگی گفت با شما نسبتی داشت؟ پاسخ دادم: نگرانش شدم، همین…
انگار کمی خیالش راحت شده باشد، نفسی فرو داد و گفت: این روزها سقط جنین زیاد شده و روزانه در این خیابان از این دست مراجعات بسیار است، او هم یکی مثل بقیه!فهمیدم ماجرا از چه قرار است و از مغازه خارج شدم.
لحظه‌ای به آن جنین بی‌گناهی فکر کردم که ناخواسته زندگی در این دنیا برایش مقرر شده و ناخواسته نیز از آن خداحافظی می‌کند! دلم هری ریخت وقتی به آمار بالای سقط جنین در کشور و به ویژه استان فارس با یک سرچ اینترنتی برخوردم و نفس‌هایی که نیامده از نفس می‌ایستند!
از اول تا آخر خیابان معروفی در شیراز را که قدم بزنی انواع و اقسام داروهایی که در داروخانه‌ها نیازمند نسخه‌های محکمی است یا اصلا پیدا نمی‌شود، به پستت می‌خورد! از کالاهای قاچاق گرفته تا برخی داروهای کمیاب و نایاب… شلوغی این خیابان قطعا خیلی معنای خوبی نمی‌دهد به‌ویژه در سال‌های اخیر که آمار بالای سقط جنین بسیار به چشم می‌آید.
دهم آبان‌ماه سال ۱۴۰۰، وقتی شورای نگهبان طرح جوانی جمعیت را تأیید کرد، بسیاری پیش‌بینی کرده بودند که این قانون می‌تواند منجر به افزایش آمار سقط‌های غیرقانونی در کشور شود.
جای خالی پزشک زنان، ماماها، کارشناسان نظام سلامت و همچنین سازمان بهزیستی در تدوین و نگارش این قانون از ابتدا محل مناقشه و نقد بود.
برخی نگرانی‌ها همچون طولانی شدن فرایند سقط درمانی جنین، از دست رفتن زمان طلایی برای این اقدام، محدودیت در انجام آزمایشات غربالگری، از بین رفتن پوشش بیمه‌ای برای تست‌های مرتبط با غربالگری، از بین رفتن حس اعتماد بین پزشک و ماما و زنان باردار و افزایش نگرانی‌ها از بالارفتن موالید دارای اختلالات رشدی یا معلولیت، بخشی از مهم‌ترین نقدهایی بود که به این قانون گرفته شد.
ایراداتی که در بستر خود می‌توانند منجر به افزایش آمار سقط‌های غیرقانونی شوند.
قانون افزایش جمعیت ریزفاکتورهایی را با خود به همراه داشت تا با ترغیب خانواده‌ها به فرزندآوری از بحران پیری جمعیت و عواقب نگران‌کننده‌ای که به دنبال خواهد داشت، جلوگیری کند، اما باید دید این قانون تا چه حد در عمل از دغدغه خانواده‌ها نسبت به فرزندآوری کم کرده است؟! آیا راهکاری برای مهم‌ترین فاکتور تحت عنوان وضعیت اقتصادی که امروز مقابل فرزندآوری قرار گرفته اندیشیده شده است؟!
سال‌های زیادی نمی‌گذرد که شعار اشتباه “فرزند کمتر، زندگی بهتر” به حدی در ایران رایج شده بود که اگر کسی برای به دنیا آوردن فرزند سوم و چهارم به بیمارستان مراجعه می‌کرد با برخورد بسیار بدی رو به رو شده و فرزندش نیز از برخی خدمات محروم می‌شد، شعاری که رهبر معظم انقلاب درباره آن فرمودند شعاری اشتباه بود و بارها نسبت به پیری جمعیت هشدار داده‌اند.
بر اساس همان پیام و با افزایش تورم و تنگ شدن عرصه اقتصادی بر مردم، نرخ زاد و ولد به قدری کاهش یافت که امروز کشور ایران با شیبی تند به سمت پیری جمعیت در حال سقوط است.
مشکلی که اگر به داد آن نرسید در سال‌های نه چندان دور ایران جوان و شاداب را به این ایرانی پیر و فرتوت بدل خواهد کرد.
آنگاه است که از حجم نیروی کار به شدت کم شده، تعداد کودکان و خردسالان کاهش یافته و در نتیجه شور و نشاط از جامعه رخت برمی‌بندد و در عوض افزایش جمعیت میانسالان و پیرها با افزایش هزینه کفه ترازو را سنگین‌تر می‌کند و در نهایت منجر به بروز مسائل و مشکلات بسیاری خواهد شد که به سادگی قابل رفع و رجوع نخواهد بود.
مشکلی که حالا مجلس و دولت و سایر دست اندر کاران برای چاره‌اندیشی نسبت به آن باید عزم جدی‌تری داشته باشند.
مصوباتی که کافی نیست
اعطای وام‌های کم‌سود و قرض‌الحسنه، تسهیل در تامین مسکن، تحت پوشش بیمه قرار گرفتن خدمات ناباروری و … شاید مشوق‌های قرص و محکمی برای این موضوع نباشد، گرچه همین موارد پیش پا افتاده هم در عمل به صورت صد در صد اجرا نمی‌شوند!
مدیرکل امور بانوان و خانواده استانداری فارس می‌گوید: قانون جوانی جمعیت آبان سال گذشته به تصویب رسید اما خردادماه امسال ابلاغ شد و عملا حدود ۷ ماه است که از اجرایی شدن آن در استان‌ها می‌گذرد.
یقطین با بیان اینکه در استان‌ها هسته‌های راهبردی با سه فاکتور بانوان و خانواده، نهادهای مردمی فعال و دستگاه حاکمیتی تشکیل شده و در حال پیگیری است، گفت: تلاش بر انجام کارهای با محوریت مردمی است.
او با اشاره به کسب رتبه دوم هسته‌های راهبردی توسط فارس با کسب امتیاز ۹۰، اظهار داشت: نگاه مردمی ما در تدوین این سند سبب شد رتبه دوم را در سطح کشور کسب کنیم که این نشان دهنده امیدوار بودن به ادامه مسیر تا رسیدن به هدف است.
مدیرکل بانوان و خانواده استانداری فارس، گفت: کارگروه جوانی جمعیت به ریاست استاندار و دبیری مدیرکل بانوان تا کنون در فارس ۷ جلسه تشکیل داده و مصوباتی نیز داشته است که در حال پیگیری و اجرای مصوبات هستیم.
او با تاکید بر مدنظر قرار دادن شاخص‌های کشوری گفت: تلاش برای تغییر شاخص‌ها و مردمی کردن آنها یکی از فاکتورهای موفقیت استان است که به جد پیگیری می‌شود.
یقطین اعطای وام به ۴۰ هزار نفر در استان را تا به امروز از مصوبات اجرایی این قانون عنوان کرد و گفت: در شورای هماهنگی بانک ها تذکرات لازم به بانک‌هایی که تعلل می‌کنند داده شده است و روند قانونی و طبیعی اعطای وام به فرزندان متولد شده از آبان ۱۴۰۰ به بعد تا مدت دو سال امکان‌پذیر خواهد بود اما اعطای تسهیلات ۲۰۰ میلیون تومانی مسکن هنوز ابلاغ نشده است.
وی تشکیل جلسات متعدد و پیگیری مواردی چون راه‌اندازی مراکز ناباروری، عقد قرارداد مراکز ناباروری با بیمه‌ها، نظارت بر هزینه‌های درمان ناباروری، تحت حمایت قرار دادن زوج‌های نابارور، پرداخت تسهیلات ازدواج و فرزندآوری، پیگیری احداث خوابگاه‌های متاهلین، تامین زمین برای خانوارهای سه فرزند به بالا را از دیگر تسهیلات در نظر گرفته عنوان کرد و ادامه داد: برای پیشگیری از سقط جنین نیز راه اندازی مرکز مردمی نفس، تعیین شعبه رسیدگی به تخلفات در حوزه سقط جنین، فعال‌سازی ستاد مبارزه با قاچاق کالا در حوزه نظارت و مبارزه با فروش داروهای پیشگیری از بارداری و سقط جنین و همچنین راه اندازی مراکز مشاوره از جمله برنامه‌هاست.
به گفته یقطین، نرخ باروری در استان فارس، یک و ۵۲ دهم، میانگین سن ازدواج مردان ۳۱.۵، میانگین ازدواج زنان ۲۶ سال، فاصله سنی بین فرزند اول و دوم ۴.۴ ، نرخ تجرد ۳۶.۴، نرخ طلاق ۱۰.۸، تعداد خانوارهای ۵ نفره به بالا ۲۳۵ هزار و ۶۵۱ جمعیت ۱۵ تا ۶۴ سال ۶۵.۵۱، جمعیت بالای ۶۵ سال ۶.۴۵ و جمعیت زیر ۱۵ سال ۲۱ درصد می‌باشد.
وی، در مورد اقدامات فرهنگی نیز گفت: گرچه برخی اقدامات فرهنگی نیز در حال اجراست اما قطعا این بخش هم کار و همت بیشتری نیاز دارد و هم سخت‌تر و زمان‌برتر است و باید برای تحقق آن بیشتر تلاش کرد.
نفسی که بازمی‌گردد
در ادامه با کارشناس اجرای طرح نفس(نجات فرزند سقط) گفتگو کردیم که مهدی اکبری در این باره گفت: برای پیشگیری از سقط جنین با محوریت بسیج جامعه پزشکی طرح نفس از مرداد ماه با هدف نجات فرزندان سقط آغاز شد.
کارشناس اجرای طرح نفس افزود: در راستای اجرای قانون جوانی جمعیت و با توجه به آمار قابل توجه سقط در کشور و همچنین استان فارس که رکورد بالایی را دارد تلاش کردیم این طرح را اجرا کنیم.
وی ادامه داد: لذا از طریق منابعی که در اختیار داریم افرادی که تصمیم دارند نسبت به سقط جنین اقدام کنند را شناسایی کرده و تلاش می‌کنیم با مشاوره آنها را منصرف کنیم.
اکبری با اشاره به اینکه همه مسائل و دلایل مربوط به این تصمیم، دلایل اقتصادی نیست گفت: گاهی یک اختلاف کوچک سبب می‌شود زوجین تصمیم به سقط فرزند گیرند.
او اعطای بسته‌های اقتصادی حمایتی، همچنین حمایت‌های درمانی و تامین هزینه بیمارستان، رایگان شدن بیمارستان زینبیه و پیگیری مشکلات خاص و … را از جمله کمک‌ها در این راستا عنوان کرد و اظهار داشت: از ابتدای آغاز این طرح از حدود ۷۰ سقط جلوگیری شده است و به طور کلی در مدت زمان ۶ ماه حدود ۸۰ درصد کیس‌هایی که به ما معرفی شده اند را منصرف کرده ایم.
وی تاکید کرد: معمولا مواردی که نمی‌پذیرند و راضی به نگه داشتن فرزند نمی‌شوند، موارد غیرقانونی است و اصرار جایز نیست.
اکبری همچنین بر برگزاری جلسات مستمر توسط اعضای کارگروه جوانی جمعیت در استان فارس و بررسی این موضوع تاکید کرد و گفت: سقط در همه مذاهب و ادیان عملی شنیع است و هدب ما نجات همه فرزندان است لذا مسئولین باید بیشتر توجه کنند تا بتوانند این بچه‌ها را نجات دهند.
به گزارش فارس، گرچه دولت در تلاش است تا بتواند بندهای مختلف قانون جوانی جمعیت را زودتر اجرا کن،د اما نباید از خاطر برد که دولت به‌عنوان مجری قوانین به تنهایی نمی‌تواند از عهده این مهم براید و لازم است از کارشناسان و متخصصان این حوزه در این امر یاری جست تا بلکه بتوان این خطر بزرگ را با چیدن درست پازل پشت سر گذاشت.
بدون شک دیگر فرصتی برای آزمون و خطا نداریم و باید خیلی حساب شده و بدون اتلاف وقت از این چالش بزرگی که بیخ گوش ماست عبور کنیم و در این میان نباید از مشوق‌هایی که بر مبنای مطالعات جمعیت‌شناسی در لابلای بندهای این قانون گنجانده شده غافل شویم و مهم‌تر اینکه نباید بین حرف تا عمل فاصله‌ای بییندازیم تا بلکه زودتر از موعد پیش‌بینی شده جبران مافات کنیم.
گزارش از: راضیه نجار
پایان پیام/
