به گزارش لنجانا به نقل از خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، دکتر مجید حاجی فرجی با بیان اینکه فعالیت‌های انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع غذایی کشور در خصوص ارتقای سلامت محصولات صنایع غذایی (بند الف ماده 37 برنامه پنجم توسعه) از اسفند ماه سال 92 شروع شده، گفت: در این راستا انستیتو اقدام به تشکیل جلساتی با حضور نمایندگان سازمان‌ها و نهادهای درگیر در زمینه سلامت غذایی از جمله سازمان غذا و دارو، موسسه استاندارد، انجمن علوم و صنایع غذایی ایران، انجمن مدیریت کیفیت ایران و کانون انجمن‌های صنایع غذایی ایران کرد.
وی با بیان اینکه اجرای یک طرح بدون وجود شرایط و امکانات آن موفقیت زیادی ندارد، اظهار کرد: از طرف وزارت بهداشت این کار به انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و علوم صنایع غذایی کشور که در این زمینه مسلط و انجام آن از وظایف این انستیتو است واگذار شد تا این طرح را به جایی برساند که بتوانیم اجرایی شدن آن را عملی کنیم. در غیر این صورت برای صنعت و ارگان‌های نظارتی مشکلاتی ایجاد و تولید کشور دچار مشکل می‌شد.
حاجی فرجی مهم‌ترین چالش‌های پیش روی انستیتو در انجام این پروژه را گسترده بودن موضوع ارتقای سلامت محصولات غذایی و کمبود زمان در نظر گرفته شده دانست و گفت: با توجه به اینکه امروزه تخصص‌های مختلفی در صنعت غذا و جود دارد و گاهی برخی از این حوزه‌ها بسیار دور از هم هستند، انتخاب یک محور که بر اساس آن بتوان سلامت محصولات غذایی را ارتقا داد، دشوار بود.
وی با اعلام اینکه در نهایت و با توجه به توصیه سازمان بهداشت جهانی و همچنین نظر معاونت بهداشتی وزارت بهداشت، بحث کاهش قند، نمک و چربی در محصولات غذایی،در ارتقای سلامت محصولات غذایی به عنوان محور، انتخاب شد.
وی افزود:هشت ماه است که کارگروهی با حضور انجمن‌ها و اتحادیه‌های صنعت غذایی روی این طرح کار می‌کنند، گفت: سعی کردیم این کار را به مرحله اجرایی برسانیم و چالش‌ها را برطرف کنیم.
حاجی فرجی در همین مورد ادامه داد: بحث ما، بحث نظارتی است و با توجه به این موضوع، اولویت‌های وزارت بهداشت در مورد شیوع بیماری‌های غیرواگیر و دستورالعمل‌های سازمان بهداشت جهانی را کنار هم گذاشته و مرحله به مرحله جلو رفتیم.
وی ادامه داد:از رویکردهای مهم در کاهش بیماری های غیرواگیر، ارتقای دانش تغذیه ای مصرف کنندگان محصولات غذایی و ذائقه سازی صحیح است. بیشتر مصرف کنندگان به طور کلی از مضرات دریافت بالای نمک، چربی و قند از طریق محصولات غذایی و همچنین اثرات مثبت کاهش آنها آگاهی دارند. اما دسترسی آسان به محصولات غذایی با چربی، نمک و قند کاهش یافته از شاخص های تسهیل کننده تاثیرگذاری آموزش های تغذیه ای است. به این ترتیب، حضور محصولات غذایی سالم (با نمک، قند و چربی کاهش یافته) در قفسه های سوپرمارکت ها، اجتناب ناپذیر به نظر می‌رسد.
وی با بیان اینکه از سوی دیگر کاهش نمک، قند و چربی در محصولات غذایی فراوری شده همواره چالش‌های بسیاری را در صنایع غذایی در پی دارد، گفت: به عنوان مثال، تولید کنندگان مواد غذایی از کاهش پذیرش محصولات غذایی با محتوای چربی، نمک و قند کاهش یافته نگرانی دارند.
وی افزود:همچنین تولید برخی از محصولات مذکور نیازمند استفاده از روش های فرآیند ویژه و یا استفاده از جایگزین های خاصی است که بر قیمت تمام شده محصول تاثیرگذار خواهد بود. بنابراین، بدون لحاظ نمودن نگرانی های صنعت غذا و همچنین همراهی آن، کسب موفقیت حوزه ارتقای سلامت محصولات غذایی با تردیدهایی اساسی همراه خواهد بود.
رییس انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع غذایی کشور با ذکر اینکه با توجه به تکلیف محول شده به انستیتو، همکاری انجمن های صنایع غذایی در ارتقای سلامت محصولات غذایی در نظر گرفته شده، مرحله بعدی را انتخاب انجمن های صنایع غذایی که کاهش قند، نمک و چربی در محصولات تولیدی آنها موضوعیت داشته باشد دانست و گفت: بر همین اساس پنج گروه از انجمن ها شامل صنایع لبنی، صنایع مرتبط با نان، صنایع گوشتی و کنسرو، صنایع نوشیدنی و ماءالشعیر و صنایع چیپس و اسنک انتخاب شدند.
وی با بیان اینکه در بحث نان حدود یکسال و نیم روی آن کار کردیم و سیاست‌نامه‌ای نوشته شد اما در شورای عالی امنیت غذایی رد شد، گفت: بنابراین انستیتو بحث نان را کنار گذاشته زیرا در این مورد آنچه که به صنعت غذایی مربوط است زیر پنج درصد است، اما کار در سایر گروه‌ها را با کمک سازمان غذا و دارو در دستور کار داریم.
حاجی فرجی ادامه داد: روند کاهش نمک، چربی و قند در محصولات غذایی، زمان بر است و در طولانی مدت به انجام می‌رسد، برای مثال در کشور فنلاند پروژه کاهش مصرف نمک از سال 1977 آغاز شده و در سال 2007 به پایان رسیده است. بودجه در نظر گرفته شده در چنین پروژه هایی نیز قابل توجه است به عنوان مثال پروژه Terifiq که به منظور کاهش دوگانه نمک – چربی و قند – چربی در چهار گروه محصولات نان، پنیرها، محصولات گوشتی و غذاهای آماده (که پرمصرف ترین محصولات غذایی در اروپا هستند) در نظر گرفته شده است، در حدود سه میلیون دلار برای چهار سال است.
وی همچنین با بیان اینکه از دیدگاه تکنولوژیک، پروژه های کاهش قند، نمک و چربی در محصولات غذایی کشورهای مختلف را می توان به دو گروه اصلی تقسیم کرد، گفت:یکی پروژه هایی با استفاده از جایگزین ها و دیگری پروژه هایی با تاکید بر بهبود فرآیند تولید، بدون استفاده از جایگزین ها است.
وی در ادامه با اشاره به اعمال سیستم برچسب گذاری محصولات غذایی (Front of package labeling) به عنوان اقدامات حمایتی در پروژه های موفق کاهش قند، نمک و چربی در محصولات غذایی گفت: در این مورد بحث لیبلینگ آماده شده و در حال تحقق یافتن از طریق سازمان غذا و دارو است. در بحث لیبلینگ مصرف کننده توسط تولید کننده برای انتخاب محصول هدایت و راهنمایی می‌شود.
رییس انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و علوم صنایع غذایی کشور با بیان اینکه با اجرا شدن طرحی مانند طرح کاهش نمک، چربی و قند و محصولات غذایی هم سازمان استاندارد و هم تولید کننده را دچار مشکل می‌کند، گفت: روند باید به این صورت باشد که کار را به صورت اختیاری شروع کرد و بعد از آن با استانداردسازی برای اجرا و نظارت بر اجرای آن پیش رویم که به نوعی در ماده 37 نیاز به استانداردهای اجباری داریم.
وی در همین زمینه ادامه داد:در بسیار از پروژه ها، کاهش قند، نمک و چربی در محصولات غذایی در ابتدا به صورت تشویقی و طی یک بازه زمانی به صورت اجباری اعمال شده است. این بدین معنی است که می توان با یک برنامه ریزی، زمان گذار از فاز اختیاری به اجباری را مشخص نمود تا صنعت نیز آمادگی لازم را در این زمینه داشته باشد.
وی تاکید کرد: با مشاهده نتایج پروژه های انجام شده در کشورهای مختلف، به نظر می رسد ترکیبی از روش های استفاده از جایگزین ها و ارتقای روش های تولید به همراه اعمال تشویقات و لحاظ کردن مالیات و بهبود برچسب گذاری موفقیت آمیزتر است.
حاجی فرجی در ادامه با بیان اینکه مصوباتی که برای تولیدات مواد غذایی گذاشته می‌شود منطبق بر استانداردهای داخلی و سازمان بهداشت جهانی است، گفت: اما باید توجه داشته باشیم که این مصوبات با سبد مصرفی خانوارها نیز مطابق باشد. دوز مصرفی خانوارهای ما با استانداردهای جهانی متفاوت است.
حاجی فرجی همچنین با اشاره به اینکه محصولات صنعت غذا در سبد خانوارها سهم کمتری دارد اظهار کرد: بیشترین سطح دریافت نمک و سدیم در تهران، در طبخ غذاها توسط خانواده‌هاست.اما به دلیل تغییر سبک زندگی و رویکرد خانواده‌ها به سمت غذاهای آماده و کنسروی میزان زیادی نمک می‌تواند از این طریق وارد شود.
