با کاهش مصرف نمک، جان انسان‌ها را نجات دهید

به گزارش لنجانا به نقل از خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، سازمان جهانی بهداشت از کشورها خواست تا با اجرای توصیه‌های کاهش میزان سدیم مصرفی از تعداد افرادی که دچار بیماری‌های قلبی و سکته مغزی می‌شوند، کاسته و زندگی تعداد افراد بیشتری را حفظ کنند.

بیماری‌های غیرواگیر از جمله بیماری‌های قلبی و سکته مغزی دلیل اصلی مرگ زودرس در قرن 21 میلادی هستند و به همین دلیل سازمان جهانی بهداشت قصد دارد با همکاری دولت‌ها و جهت پایین آوردن نرخ این بیماری‌ها مصرف نمک در جهان را تا سال 2025 میلادی حدود 30 درصد کاهش دهند.

دکتر «اولگ چستنف»، معاون مدیرکل سازمان جهانی بهداشت در امور بیماری‌های غیرواگیر و سلامت روان گفت: در صورتی که بتوانیم تا سال 2025 میلادی میزان نمک مصرفی در جهان را تا 30 درصد کاهش دهیم می توان جان میلیون‌ها انسان را با دور نگه داشتن آنان از بیماری‌های قلبی، سکته مغزی و بیماری‌های مرتبط نجات داد. منبع اصلی سدیم در رژیم غذایی، نمک است که در بسیاری از کشورها 80 درصد نمک مصرفی از مواد خوراکی فرآورده شده وارد بدن می‌شود. مصرف بیش از حد نمک موجب فشارخون بالا می‌شود که به میزان زیادی خطر ابتلا به سکته مغزی و بیماری‌های قلبی را افزایش می‌دهد. به طور متوسط افراد در روز حدود 10 گرم نمک مصرف می‌کنند که این میزان دو برابر بیش از مقدار نمک مصرفی توصیه شده توسط سازمان جهانی بهداشت است.

دکتر «چستنف» همچنین گفت: تقریبا در تمامی مواد خوراکی، نمک وجود دارد اما کاهش نمک مصرفی یکی از راه‌های موثر برای کشورهاست تا سلامت جامعه خود را حفظ کنند. بیماری‌های قلبی-عروقی اولین عامل مرگ و میر انسان‌ها در سراسر جهان به حساب می‌آیند و بیشتر مردم دنیا سالانه بر اثر ابتلا به این نوع بیماری‌ها‌ جان خود را از دست می‌دهند.

بررسی‌های انجام شده توسط سازمان جهانی بهداشت در سال 2008 میلادی حاکی از آن است که در این سال حدود 17.3 میلیون تن در جهان بر اثر ابتلا به امراض قلبی جان خود را از دست داده‌اند که این آمار شامل 30 درصد از مجموع مرگ‌های گزارش شده، بوده است. همچنین از این تعداد مرگ و میر، حدود 7.3 میلیون به دلیل بیماری عروق کرونر قلب و 6.2 میلیون بر اثر سکته مغزی بوده است. علاوه بر این، کشورهایی با درآمد پایین و متوسط به میزان نگران‌کننده‌ای تحت تاثیر این بیماری‌ها هستند به گونه‌ای که بیش از 80 درصد مرگ و میرهای ناشی از بیماری‌های قلبی – عروقی در این کشورها اتفاق می‌افتد و میزان موارد ابتلا به این بیماری‌ها در زنان و مردان تقریبا برابر است.

همچنین در برآوردهای پیش‌بینی شده آمده است تعداد افرادی که بر اثر بیماری‌های قلبی – عروقی و عمدتا بر اثر بیماری‌های قلبی و سکته مغزی جان خود را از دست می‌دهند تا سال 2030 میلادی به حدود 23.3 میلیون تن خواهد رسید. بیشتر موارد ابتلا به بیماری‌های قلبی – عروقی با کنترل فاکتورهای خطرزایی همچون استعمال مواد دخانی، رژیم غذایی نامناسب، چاقی، عدم فعالیت فیزیکی، فشارخون بالا، دیابت و افزایش لیپیدها در خون قابل پیشگیری است.

علاوه بر این، سالانه 9.4 میلیون مورد فوتی در جهان یا 16.5 درصد از تمامی موارد مرگ و میرها در جهان به عارضه فشارخون بالا نسبت داده شده که شامل 51 درصد فوت به دلیل سکته مغزی و 45 درصد بر اثر بیماری عروق کرونر قلب است.

بیماری‌های قلبی – عروقی کدامند؟

بیماری‌های قلبی – عروقی مجموعه‌ای از اختلالات قلب و رگ‌های خونی را شامل می‌شوند که عبارت از بیماری عروق کرونر قلب، بیماری عروق مغزی، بیماری عروق محیطی، بیماری روماتیسم قلبی، بیماری‌ قلبی مادرزادی و ترومبوز وریدی و آمبولی ریه هستند. سکته قلبی و مغزی معمولا به دلیل مسدود شدن رگ‌ها و عدم رسیدن جریان خون به مغز یا قلب اتفاق می‌افتد. معمول‌ترین دلیل این نارسایی، رسوب کردن چربی در جداره داخلی رگ‌های خونی است که وظیفه رساندن خون به مغز یا قلب را برعهده دارند. همچنین سکته مغزی می‌تواند از خونریزی رگ‌های خونی در مغز یا لختگی خون‌ ناشی شود.

عوامل خطرزای بیماری‌های قلبی – عروقی کدامند؟

مهمترین عوامل خطرزای بیماری قلبی و سکته مغزی شامل رژیم غذایی نامناسب، بی‌تحرکی و عدم فعالیت جسمی کافی و استعمال دخانیات است. در واقع عوامل خطرزای رفتاری علت 80 درصد بیمارهای عروق کرونر قلب و بیماری عروق مغزی است. تاثیرات رژیم غذایی ناسالم و عدم فعالیت بدنی می‌تواند با بالا رفتن فشارخون، افزایش قندخون، افزایش لیپیدهای خون و اضافه وزن و چاقی در بدن فرد ظاهر شود. این عوامل خطرزا را می‌توان در مراکز درمانی اولیه اندازه‌گیری کرد که نمایانگر خطر فزاینده ابتلا به حمله قلبی، مغزی، نارسایی قلب یا دیگر بیماری‌هاست. همچنین اقداماتی چون کنار گذاشتن دخانیات، کاهش نمک در رژیم غذایی، مصرف میوه و سبزیجات و فعالیت‌های مرتب جسمی می‌توانند خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی – عروقی را کاهش دهند. علاوه بر این، احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی – عروقی با پیشگیری یا درمان فشارخون، دیابت و چربی خون پایین می‌آید.

اتخاذ سیاست‌های ایجادکننده شرایط مناسب برای انتخاب گزینه‌های سالم به گونه‌ای که برای تمامی افراد مقدور و قابل دسترس باشد در راغب کردن آنان برای انتخاب یک الگوی زندگی سالم ضروری است. اما با این حال برخی عوامل تعیین‌کننده نهفته در بروز بیماری‌های قلبی – عروقی وجود دارند که بازتاب تغییرات اجتماعی، اقتصادی‌ و فرهنگی همچون شهرسازی، جهانی‌سازی و بالا رفتن سن جمعیت است. همچنین از دیگر عوامل دخیل در بروز بیماری‌های قلبی – عروقی می‌توان به فقر، استرس و عوامل وراثتی اشاره کرد.

علائم بیماری‌های قلبی – عروقی

معمولا نارسایی‌های نهفته در رگ‌های خونی علائمی از خود نشان نمی‌دهند. شایع‌ترین علائم حمله قلبی عبارتند از:

– احساس درد یا ناراحتی در قفسه سینه

– احساس درد یا ناراحتی در دست‌ها، شانه سمت چپ، فک یا کمر

– علاوه بر این ممکن است فرد در نفس کشیدن دچار مشکل شود، احساس کسالت یا حالت تهوع داشته باشد، احساس گیجی کند، عرق سرد کند و رنگ پوستش زرد شود. در زنان نیز بیشتر مشکلات تنفسی، استفراغ، حالت تهوع و درد فک یا کمر دیده می‌شود. همچنین علامت اصلی سکته مغزی شاامل ایجاد کرختی در صورت، دست یا پا به خصوص در یک طرف بدن، گیجی، مشکل در صحبت کردن و درک آن، مشکل در بینایی، مشکل در راه رفتن، از دست دادن تعادل، سردردهای شدید و بدون علت و از دست دادن هوشیاری هستند. افرادی که به این علائم دچار می‌شوند لازم است به سرعت تحت درمان قرار گیرند.

چرا بیماری‌های قلبی – عروقی بیشتر در کشورهایی با درآمد پایین و متوسط مشاهده می‌شوند؟

بیش از 80 درصد مرگ و میرهای ناشی از بیماری‌های قلبی – عروقی در جهان در کشورهایی با درآمد پایین یا متوسط اتفاق می‌افتد. مردم در این کشورها بیشتر در معرض عوامل خطرزایی همچون استعمال دخانیات هستند که به بیماری‌های قلبی – عروقی و دیگر بیماری‌های غیرواگیر منجر می‌شوند. همچنین اغلب اوقات این افراد از مزایای برنامه‌های پیشگیری در مقایسه با دیگر مردم کشورهای پردرآمد بهره‌مند نمی‌شوند. علاوه بر این،‌ مردم در این‌ کشورها از دسترسی کمتری به خدمات مراقبتی موثر و متناسب با نیازهایشان برخوردار هستند. در نتیجه بسیاری از مردم در کشورهای با درآمد پایین یا متوسط زودتر بر اثر بیماری‌های قلبی – عروقی و بیماری‌های غیرواگیر جان خود را از دست می‌دهند.

چگونه می‌توان اثرات بیماری‌های قلبی – عروقی را کاهش داد؟

بیماری‌های قلبی و سکته از طریق رژیم غذایی مناسب، فعالیت بدنی مرتب و عدم استفاده از دخانیات قابل پیشگیری هستند. همچنین خودداری از مصرف مواد خوراکی حاوی چربی، قند و نمک و گنجاندن سبزیجات و میوه‌ها در رژیم غذایی از عوامل موثر در پیشگیری از ابتلا به این بیماری‌هاست. اقدامات جامع و منسجم، راهکاری موثر برای پیشگیری و کاهش بیماری‌های قلبی است. از جمله این اقدامات جامع می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

– سیاست‌های جامع کنترل دخانیات

– دریافت مالیات برای مواد خوراکی حاوی چربی، قند و نمک بالا

– ایجاد مسیرهای مناسب برای پیاده‌روی یا دوچرخه‌سواری و فراهم ساختن میان وعده‌های مناسب برای دانش‌آموزان